13-06-2024

Kortdurend en langdurend zorgverlof: de regels op een rij

De werknemer kan kortdurend en langdurend zorgverlof krijgen voor mensen uit de omgeving die ziek of hulpbehoevend zijn. Hoe zit het precies?

Als iemand in de omgeving ziek is geworden, kan de werknemer kortdurend zorgverlof opnemen. Langdurend zorgverlof is om iemand in de omgeving te verzorgen die langere tijd hulpbehoevend of ziek is. 

In de cao of regeling van de personeelsvertegenwoordiging kunnen andere afspraken staan over zorgverlof. Als dit zo is, gelden die afspraken.

Voor wie zorgverlof opnemen?

De werknemer kan kortdurend en langdurend zorgverlof krijgen voor mensen uit de omgeving die ziek of hulpbehoevend zijn. Het gaat om: 

  • kinderen, partner, ouders, grootouders, kleinkinderen, broers en zussen (tweedegraads bloedverwanten);
  • anderen in het huishouden, bijvoorbeeld een inwonende tante;
  • bekenden (iemand met wie de werknemer een sociale relatie heeft, bijvoorbeeld schoonouders, een buurvrouw of een vriend. De relatie moet wel zo zijn dat het logisch is dat de werknemer voor diegene moet zorgen). Voorwaarde is wel dat de werknemer de enige is die de zieke zorg kan geven. 
Zorgverlof voor ziek kind

Als het kind van de werknemer ziek is geworden, heeft hij recht op kortdurend zorgverlof. Het kan gaan om:

  • het eigen kind of kind van echtgenoot/geregistreerd partner;
  • het adoptiekind;
  • een kind van de partner waarmee de werknemer samenwoont;
  • het pleegkind (als dit kind volgens de basisregistratie personen bij de gemeente op hetzelfde adres woont).

Wanneer kortdurend zorgverlof?

Als de werknemer een zieke in de omgeving wil verzorgen, heeft hij recht op kortdurend zorgverlof. Voorwaarden zijn dat de zieke verzorging nodig heeft en dat de werknemer gezien de omstandigheden van het geval de enige is die de zieke zorg kan verlenen. 

Kan iemand anders de verzorging op zich nemen? Dan heeft de werknemer geen recht op kortdurend zorgverlof. Voor iemand die bijvoorbeeld in het ziekenhuis ligt, kan de werknemer meestal geen kortdurend zorgverlof opnemen, omdat de zieke al verzorging krijgt. 

Op de eerste ziektedag kan de werknemer voor deze naaste uit de omgeving calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof opnemen, bijvoorbeeld voor een kind dat plotseling ziek is geworden op school en dat door de werknemer opgehaald moet worden. Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof is onder andere voor plotselinge situaties die de werknemer meteen moet oplossen. 

Melden bij werkgever

De werknemer meldt het verlof zo snel mogelijk bij de werkgever. De werkgever kan de werknemer achteraf vragen om bewijs dat het verlof nodig was, zoals een afsprakenbriefje van de huisarts. 

Wanneer langdurend zorgverlof?

Als de werknemer iemand uit de omgeving wil verzorgen die levensbedreigend ziek is, heeft hij recht op langduriend zorgverlof. De werknemer kan ook langdurend zorgverlof aanvragen als iemand uit de omgeving langere tijd ziek of hulpbehoevend is. Voorwaarden zijn dat de verzorging noodzakelijk is en dat de werknemer de enige is die deze zorg kan geven.

Langdurend zorgverlof aanvragen

Langdurend zorgverlof vraagt de werknemer schriftelijk aan bij de werkgever. Dat doet hij minstens twee weken voordat hij wil opnemen. De werkgever mag de werknemer om informatie vragen om te beoordelen of hij recht heeft op dit verlof, zoals een afsprakenbriefje met de arts.

Zorgverlof in het buitenland

De werknemer kan zogverlof opnemen voor een naast familielid in het buitenland. In de wet is niet bepaald dat die zorg in Nederland moet worden gegeven. 

Zorgverlof in principe niet weigeren

De werkgever mag kortdurend en langdurend zorgverlof in principe alleen weigeren als het bedrijf daardoor in ernstige problemen komt. Om die reden mag de werkgever het kortdurend zorgverlof nog tegenhouden nadat de werknemer het bij de werkgever heeft gemeld. 

Kortdurend verlof gaat in op het tijdstip waarop de werknemer het opnemen ervan meldt aan de werkgever. Kan de werknemer door de omstandigheden het verlof niet vooraf melden? Dan moet de werknemer dit zo snel mogelijk toch nog doen. Komt het bedrijf daardoor in ernstige problemen? Dan kan de werkgever na de melding de verlofopname nog stoppen of niet in laten gaan. Gebeurt dit niet? Dan kan de werkgever het verlof op een later moment niet meer stoppen.

Ook als het langdurend zorgverlof is begonnen, mag de werkgever dit niet meer stoppen. 

Zorgverlof en salaris

Tijdens kortdurend verlof krijgt de werknemer minimaal 70% van het salaris. Als dat minder is dan het minimumloon, ontvangt de werknemer het minimumloon. Tijdens langdurend zorgverlof heeft de werknemer geen recht op salaris.

In de cao of regeling tussen de werkgever en de ondernemingsraad kunnen andere afspraken over het salaris staan. Als dit zo is, gelden die afspraken. 

Gevolgen lager inkomen

Daling van het inkomen kan gevolgen hebben voor bijvoorbeeld het pensioen. Mogelijk komt de werknemer in aanmerking voor (hogere) inkomensafhankelijke bijdragen of toeslagen, zoals kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag. De werknemer moet wijzigingen in het inkomen doorgeven aan de Belastingdienst. 

Tijdens het zorgverlof gaat de opbouw van de wettelijke vakantiedagen door. De werkgever mag de verlofdagen niet aftrekken van de wettelijke vakantiedagen.

Hoe lang kortdurend zorgverlof?

De werknemer heeft bij kortdurend zorgverlof recht op maximaal twee keer het aantal uren dat hij per week werkt, zoals afgesproken in de arbeidsovereenkomst. Dit geldt voor een periode van 12 maanden. Dus als de werknemer 32 uur per week werkt, kan hij in 12 maanden 64 uur kortdurend verlof opnemen. De periode van 12 maanden begint op de eerste dag van het verlof. 

De werknemer kan meer dan 1 keer per 12 maanden kortdurend zorgverlof opnemen. Maar de werknemer mag niet over het maximum aantal uren heengaan. 

Hoe lang langdurend zorgverlof?

Per 12 maanden heeft werkgever recht op maximaal 6 keer het aantal uren dat hij per week werkt. Is in de arbeidsovereenkomst afgesproken dat de werknemer 32 uur per week werkt, dan kan hij in 12 maanden 192 uur langdurend zorgverlof opnemen. 

Tot slot

In de cao of regeling van werkgever met de ondernemingsraad kunnen andere afspraken staan over zorgverlof. 

Als de werknemer ziek wordt tijdens het zorgverlof, kan hij in overleg met de werkgever het verlof stoppen. Raakt de werknemer werkloos tijdens het zorgverlof, bijvoorbeeld door ontslag, dan stopt het zorgverlof direct. 

Naar publicatie van Salaris Vanmorgen van 24 mei 2024